برنامه نویسی چیست ؟ صفر تا صد هرآنچه باید از برنامه نویسی بدانید!

اگر دقت کرده باشید، دیدید که هر زمان معلمی می خواهد علمی را آموزش بدهد (اگر آن معلم “آموزش دادن” را بلد باشد)، اول از همه از ریشه آن علم شروع می کند. تو مدرسه شاید چنین چیزی را خیلی کم دیده باشیم یا شاید هم معلمانی بودند که قبل از شروع درس، مختصری درباره تاریخچه و ماهیت چیزی که قرار است آموزش بدهند را به دانش آموز گفته اند. می دانید چرا این خوب است؟ کاری به ریشه یابی، نگاه به گذشته و بازتعریف مفاهیم ندارم، این موضوع خوب است چون شما با دانستن ماهیت و تاریخچه یک علم، بهتر و ملموس تر با آن علم ارتباط برقرار می کنید. در شروع موضوعات آموزش برنامه نویسی آکادمی تابان، من تصمیم گرفتم که قبل از درگیر شدن با کد ها، ببینیم که اصلا برنامه نویسی چیست و این علم از کجا آمده است. همراه ما باشید.

برنامه نویسی چیست ؟ صفر تا صد هرآنچه باید از برنامه نویسی بدانید!
مشاهده رایگان دوره های آموزشی تابان آکادمی
برای اطلاعات بیشتر کلیک کنید
آکادمی تابان

برنامه نویسی چیست؟

همانطور که گفتیم برای شروع آموزش برنامه نویسی اول باید ببینیم که این برنامه نویسی چیست و ما دقیقا قرار است چه چیزی را یاد بگیریم؟ برنامه نویسی یک فرایند در تکنولوژی هست که در آن ما دستورات مختلف برای اجرای یک تسک (عمل یا کنش) را به کامپیوتر می دهیم تا مسائل را حل کند. برنامه نویسی در واقع همکاری بین انسان و کامپیوترهاست که در آن انسان ها یک سری دستورالعمل ها (که آن ها را به “کد” می شناسیم) را برای کامپیوتر تعریف می کنند تا خواسته انسان ها برای کامپیوتر قابل فهم باشد. در واقع در این کار، انسان به زبان کامپیوتر (که همان زبان کد می باشد) با کامپیوتر صحبت می کند تا کامپیوتر بداند که باید چه کار کند.

تاریخ برنامه نویسی به اواسط دهه بیست میلادی برمی گردد و اولین زبان برنامه نویسی سطح بالای شناخته شده هم Plankalkul بود که توسط Konrad Zuse در سال 1942 ساخته شد. هرچند که این موردی که گفتیم در واقع جایی بود که برنامه نویسی به طور رسمی شروع شد. اگر بخواهیم خیلی ریشه ای به موضوع نگاه کنیم، اولین جرقه برنامه نویسی در سال 1842 زده شد که دیگر اینجا نمی شود به آن پرداخت. اگر کنجکاو شدین صرفا Programming History را سرچ کنید و کلی منبع برای خواندن تاریخچه برنامه نویسی پیدا کنید. برای آموزش برنامه نویسی ما تا همین حد تاریخچه کافیست و بریم که به اصل مطلب بپردازیم.

برنامه نویسی تا به حال در زندگی ما چه نقشی داشته است؟

شمایی که در حال خواندن این مطلب هستید احتمالا با اهداف مختلفی به سراغ آن آمده اید. یک احتمالش این است که هیچ ایده ای از برنامه نویسی ندارید و یکی از دوستانتان گفته است که درآمد خیلی خوبی دارد یا مهارتی است که به راحتی می توانید در کشورهای خارجی با آن برای خود شغلی بدست آورید. شاید هم خودتان برنامه نویس هستید و صرفا کنجکاو شدین که ببینید ما درباره این موضوع چه می گوییم که خیالتان راحت باشد، قطعا شما از ما بهتر می دانید! در آخر هم ممکن است کسی باشید که کلا دانستن و فهمیدن مفاهیم را دوست دارید که این هم خوب است. در واقع می توان گفت که این مطلب برای هر قشری مناسب است. چرا؟ چون نقش برنامه نویسی در زندگی همه ما پر رنگ است. این موارد را دقت کنید:

  • وقتی دارید در وب چرخ می زنید و به دنبال اطلاعات می گردید، یا می خواهید به پشتیبانی یک خدمات وصل بشوید، خریدی انجام بدهید یا کلا با هر سایتی تعامل کنید، این برنامه نویسی است که این رتباط را شکل می دهد.
  • برنامه نویسی است که تمامی این اپلیکیشن های موبایل ما که هر روز از آن ها استفاده می کنیم را بوجود آورده است. (دیگر نیازی به مثال زدن نیست!)
  • برنامه نویسی است که خیلی از دستگاه های کارخانه ها و کارگاه ها را به راه انداخته است.
  • برنامه نویسی کاری کرده که انسان به فضا برود!

برای همین هم هرکسی با هر تخصصی که باشیم، چه اشکالی دارد کمی درباره این مفهوم اطلاعات داشته باشیم؟

برنامه نویسی کامپیوتر چگونه کار می کند؟

دیگه در پایه ای ترین حالت بخواهیم بگوییم که کار برنامه نویسی چیست باید بگوییم که برنامه نویسی در واقع به کامپیوتر می گوید که چه کار کند. اول برنامه نویس کد را با ترکیبی از حروف، اعداد و دیگر کاراکترها می نویسد و بعد از آن کامپایلر (Compiler) هر خط کد را به زبانی تبدیل می کند که کامپیوتر قادر به خواندن آن باشد. بعد از آن، کامپیوتر کد را اسکن می کند و آن را اجرا می کند و یک کار یا مجموعه ای از کار ها (Task ها) را انجام می دهد. حالا فرقی نمی کند که این تسک مورد نظر ما نشان دادن یک تصویر باشد یا تغییر فونت یک بخشی از متن باشد.

برنامه نویسی کامپیوتر چگونه کار می کند؟

بیشترین زبان های مورد استفاده در برنامه نویسی چیست؟

زبان های برنامه نویسی مختلف برنامه نویسان را قادر می کنند که کدی بنویسند که کامپیوتر آن را بفهمد. حال اگر بخواهید بدانید که 5 تا از مهمترین این زبان های “برنامه نویسی چیست” باید بگوییم که به ترتیب پر استفاده ترین، شامل موارد زیر می شوند:

  1. جاوا اسکریپت (که توسط 65.36% از برنامه نویسان مورد استفاده قرار می گیرد)
  2. HTML/CSS (توسط 55.08% از برنامه نویسان)
  3. SQL (توسط 49.43% از آن ها)
  4. Python (توسط 48.07% از آن ها که اتفاقا روز به روز محوبیتش هم بیشتر می شود)
  5. TypeScript (توسط 34.83% و دروغ نخواهم بگویم تا به حال اسم این زبان هم به گوش من نخورده بود!)

حال بد نیست که ببینیم هرکدام از این زبان های برنامه نویسی چیست و چه کاری انجام می دهند که کمی با پایه های برنامه نویسی بیشتر آشنا بشویم.

JavaScript

این زبان برنامه نویسی سخت که معمولا اگر اسمش را جلوی برنامه نویسان بیاورید با لحنی از احترام و کمی ترس درباره آن صحبت می کنند، در تمامی مرورگرهای اصلی وب استفاده می شود. چرا این بندگان خدا انقدر از این زبان می ترسند؟ چون جاوا اسکریپت به ما اجازه می دهد که ویژگی های بسیار پیچیده مانند آپدیت محتوا، نقشه های قابل تعامل، تصاویر انیمیشنی و … را به یک صفحه وب اضافه کنیم و البته، این زبان به ما اجازه می دهد که در دنیای وب “بازی” هم طراحی کنیم!

HTML/CSS

برعکس جاوا اسکریپت، وقتی اسم HTML یا CSS به میان می آید، برنامه نویسان معمولا یک نفس راحتی می کشند و با یک نیشخندی به شما می گویند: “آفرین، اگر میخوای برنامه نویس بشی اول از همین یدونه شروع کن که حداقل دستت راه بیفته و منطق کد دستت بیاد.”

این زبان HTML که در واقع زبان برنامه نویسی نیست بلکه یک زبان مارک آپ است (مخفف HTML می شود Hypertext Markup Language) برای ساخت صفحات وب از ساده ترین تا پیچیده ترین آن استفاده می شود (البته که صفحات پیچیده زبان های دیگر هم می خواهند) و CSS (که مخفف Cascading Style Sheets می باشد) برای استایل و شکل دادن به المان های صفحه مورد استفاده قرار می گیرد. اینطوری بگذارید بگوییم که اسکلت یک سایت HTML است و گوشت و پوست آن CSS می باشد.

HTMLCSS

SQL

اگر می خواهید بدانید این زبان برنامه نویسی چیست باید بگوییم که نباید به توضیح کوتاه ما در اینجا بسنده کنید و مطالعه بیشتری باید درباره این زبان داشته باشید. SQL مخفف Structured Query Language است که برای ارتباط دادن پایگاه های داده با یکدیگر استفاده می شود. اموری مانند بروزرسانی و بازیابی داده با این زبان است که انجام می شود.

Python

وقتی اسم این یکی زبان برنامه نویسی می آید معمولا چشم های برنامه نویسان حرفه ای برق می زند و گوششان تیز می شود. پایتون یک زبان برنامه نویسی است که بیشتر در Machine Learning (یادگیری ماشین)، توسعه وب سایت و اپلیکیشن های دسکتاپ استفاده می شود. پایتون را هم تازه کارهای برنامه نویسی دوست دارند و هم کهنه سربازان این زمینه عاشق آن هستند. یادگیری این زبان حداقل به نسبت یادگیری باقی زبان ها کمی ساده تر است اما کارهایی که به آن می شود انجام داد می تواند بسیار جالب و پیچیده باشد.

TypeScript

شخصا اسم این زبان را حداقل در کشور خودمان نشنیده بودم و نمی دانستم که انقدر زبان برنامه نویسی محبوبی است و به همین دلیل هم واقعا نمی دانم باقی افراد نسبت به آن چه حسی دارند. تایپ اسکریپت یک زبان رایگان و منبع باز است که توسط مایکروسافت توسعه داده شده است. این زبان برای ساخت اپلیکیشن ها و برنامه های بسیار بزرگ کامپیوتری استفاده می شود.

انواع زبان های برنامه نویسی کدام اند؟

زبان های برنامه نویسی زیاد اند اما خودشان به خودی خود به 5 دسته اصلی تقسیم بندی می شوند که شما سعی کنید اسامی انگلیسی آن ها را یاد بگیرید و خیلی به معنی آن ها توجه نکنید:

  • زبان های برنامه نویسی وابسته به روند (Procedural Programming Languages)
  • زبان های برنامه نویسی وبسته به کارکرد (Functional Programming Language)
  • زبان های برنامه نویسی شی گرا (Object-oriented Programming Language)
  • زبان های اسکریپت نویسی (Scripting Language)
  • زبان های برنامه نویسی منطقی (Logic Programming Language)

انواع زبان های برنامه نویسی کدام اند؟

برای تبدیل شدن به یک برنامه نویس چه مراحلی باید طی بشود؟

حال که می دانید برنامه نویسی چیست و من هم از دهنم پرید و گفتم که درآمد خوبی هم دارد و کشورهای جهان اول هم عاشق آن هستند، شاید بد نیست که 6 مرحله خیلی کلی و مختصر تبدیل شدن به یک برنامه نویس را بدانید که واقعا هم مراحل ساده ای نیستند. این مراحل شامل موارد زیر می شوند:

  1. هدف خودتان را از برنامه نویسی و اینکه چه برنامه نویسی می خواهید بشوید مشخص کنید.
  2. در دوره های برنامه نویسی شرکت کنید.
  3. یک مهارت خاص از برنامه نویسی را در خودتان تقویت کنید.
  4. با برنامه نویس های دیگر در ارتباط باشید.
  5. یک پروژه انجام بدهید.
  6. به دنبال آینده خودتان در این مسیر باشید.

سخن پایانی

نمی شود هیچ تخصصی را در چند کلمه توضیح داد و ما هم تلاش کردیم صفر تا صد اینکه صرفا برنامه نویسی چیست را به ساده ترین شکل ممکن توضیح بدهیم و قرار نیست همه چیز به همین راحتی باشد. در آینده بیشتر درباره برنامه نویسی صحبت خواهیم کرد و به دنبال افق های گسترده تری در این دنیای بزرگ و زمینه تخصصی خواهیم رفت. ممنون که همراه من و تیم تابان آکادمی بودید. امیدواریم که از مقاله لذت برده باشید.

منبع:

coursera