رابط کاربری یا UI چیست؟ گذری بر هنر مدرن!

هنر خودش به تنهایی در طول تاریخ شاهد افت و خیزهای بسیاری بوده و گاهی برایش احترام بسیاری قائل بودند و گاهی هم کوچک شمرده شده. هنر، مسیر طولانی ای را طی کرده تا به اینجایی که الان هست رسیده و ما نمود آن را در تکنولوژی هم به وضوح می توانیم ببینیم. هنر اگر نبود، تکنولوژی واقعا خسته کننده و کلافه کننده می شد و ما هنوز داشتیم میان چندین کد به دنبال اطلاعاتی که می خواهیم می گشتیم. چیزی که باعث می شود ما با سایت ها، اپلیکیشن ها، پلتفرم ها و … ارتباط بهتری داشته باشیم، آن چیزی هستش که به محض ورود به مفهوم مورد نظر مشاهده می کنیم. درباره رابط کاربری یا UI صحبت می کنیم و حال رابط کاربری یا UI چیست؟ نمودی از هنری که هنرمندان مخصوص خودش را دارد. با ما همراه باشید تا با آن بیشتر آشنا شویم.

در این مطلب با چه مواردی آشنا می شویم ؟

در این مطلب با چه مواردی آشنا می شویم ؟
دوره آموزش طراحی سایت آکادمی تابان
برای اطلاعات بیشتر کلیک کنید
آکادمی تابان

رابط کاربری یا UI چیست؟

قبل از اینکه وارد مسئله بشویم، بگذارید یک چیزی را اینجا روشن کنیم. با وجود اینکه رابط کاربری یا UI مختص به سایت نیست، اما ما تمرکزمان روی آموزش طراحی سایت و مسائل تئوریکی هستش که باید درباره آن بدانید. در نتیجه وقتی از آموزش طراحی سایت حرف می زنیم، احتمالا به طور ناخوداگاه پیشفرض ها و مثال هایمان هم به همان سمت می رود. اما در نظر داشته باشید که UI مسئله ای نیست که تنها در طراحی سایت مطرح بشود. UI که مخفف User Interface است به معنی رابط کاربری می باشد و این مفهوم می تواند در هر زمینه شکل خاص خودش را داشته باشد. حال ما اینجا، به آن بخشی کار داریم که به آموزش طراحی سایت ما مربوط می باشد و تمرکز هم رابط کاربری سایت است.

حال رابط کاربری یا UI چیست؟ رابط کاربری آن بخشی هستش که کاربر از طریق آن با سایت، اپلیکیشن، پلتفرم و یا دستگاه ارتباط برقرار می کند و با آن کار می کند. زمانی که شما وارد سایت تابان آکادمی می شوید، هر آنچه می بینید UI است. دکمه ای که با آن می توانید وارد صفحه دیگری شوید، منویی که کتگوری های مختلف را به شما نمایش می دهد، اسلایدری خدمات و مزایای سایت مورد نظر را دارد به نمایش می گذارد و خلاصه هر آنچه عیان است، جزوی از مفهوم رابط کاربری به حساب می آید. حالا هم وقت آن رسیده است که خیلی عمقی وارد این موضوع بشویم و ته و توی آن را دربیاوریم.

بخش های اصلی رابط کاربری یا UI چیست ؟

ضمن اینکه تاکید داشتیم که تمرکز ما در این مقاله روی رابط کاربری سایت می باشد، بد نیست که اشاره ای به بخش های اصلی ای که در UI یک سایت باید به آن ها توجه کنیم داشته باشیم. یادمان باشد که UI، ارتباط بین کاربر با کامپیوتر (در اینجا سایت) می باشد و 4 بخش اصلی هستش که کاربر در رابط کاربری با آن ها درگیر است. این 4 بخش اصلی رابط کاربری یا UI چیست ؟

  • المان های راهبری (Navigational Elements): المان های راهبری در واقع المان هایی هستند که به کاربر در گشت و گذار کردن در سایت کمک می کنند. از مثال های آن می توان منوهای هدر سایت، سایدبار و بردکرامبز (Breadcrumbs) را نام برد.
  • بخش های درون داد (Input Controls): المان های On-page که این اجازه را به کاربر می دهند که اطلاعاتی را وارد کند و در واقع تعاملی با سایت برقرار کند. المان هایی مانند دکمه ها، باکس های قابل تیک زدن و بلوک های متنی از این دسته موارد می باشند.
  • امکانات اطلاعاتی (Informational Components): این امکانات اطلاعاتی برای دادن اطلاعات و معلومات به کاربر استفاده می شوند. مواردی مانند ویدیو، تصاویر، جدول ها و… جزو این دسته محسوب می شوند.
  • بخش های چیدمان صفحه یا کانتینر (Containers): این بخش های در واقع همان ردیف ها و ستون های چیدمان صفحه هستند که باعث می شوند محتوا به صورت مرتب و درست در صفحه قرار بگیرد.

تفاوت تجربه کاربری یا UX با رابط کاربری یا UI چیست؟

احتمالا دقت کردید که معمولا مفاهیم تجربه کاربری و رابط کاربری همراه با یکدگیر می آیند. مثلا یک کمپانی وقتی می خواهد یک دیزاینر استخدام کند، معمولا متخصص UI/UX می خواهد. با وجود اینکه این دو مفهوم در راستای یکدیگر حرکت می کنند، اما در واقع کاملا جدا از یکدیگر هستند و صرفا شباهت هایی با یکدیگر دارند.

در واقع اگر بخواهیم دقیقتر بگوییم که تفاوت طراحی UX با “رابط کاربری یا UI چیست” باید بگوییم که UI تمرکزش روی ظاهر سایت است و UX تمرکز اصلی اش روی عملکردهای سایت می باشد. به همین سادگی!

چه کار کنیم که رابط کاربری خوبی طراحی کنیم؟

واقعا صحبت کردن درباره این موضوع خیلی به زمانی که در آن هستیم بستگی دارد. ما در حال حاضر که در مهر ماه 1402 درباره این موضوع صحبت می کنیم، UI خوب یک چیز خاصی تلقی می شود و قبلا (مثلا در سال 1394) شاید اصلا این رویکرد الان در رابط کاربری رویکرد درستی محسوب نمی شد. در آینده نیز احتمالا مفاهیم دیگری به عنوان UI خوب شناخته می شوند و اگر در آن زمان کسی طبق ترند 2023 سایت طراحی کند، احتمالا طراحی او را “از مد افتاده” بخوانند.

اما به هر حالا یک سری مواردی هستند که احتمالا همیشه نماد رابط کاربری و طراحی سایت خوب خواهند بود و به چند مورد از آن ها اشاره خواهیم کرد:

  • متن شما باید کاملا عیان باشد و نیازی نباشد که کاربر برای خواندن آن مجبور به اسکرول کردن افقی یا عمودی صفحه بشود.
  • کنتراست رنگ متون و پس زمینه کاملا باید با یکدیگر همسو باشند و کاربر برای خواندن متن دچار مشکل نباشد.
  • تصاویر، دکمه ها و متون باید در یک راستا باشند و در صفحه پخش و پلا نباشند و هرکدام ساز خودشان را بزنند.
  • تصاویر در عین کم حجم بودن باید با کیفیت و جذاب باشند.
  • دیزاین ما باید کاملا ریسپانسیو باشد و اگر عملکرد خوبی در دستگاهی مانند کامپیوتر شخصی دارد، در موبایل و تبلت هم عملکرد خوبی داشته باشد.

چه کار کنیم که رابط کاربری خوبی طراحی کنیم؟

اصول طراحی رابط کاربری یا UI چیست؟

بله درست است! هنر چیزی نیست که اصول خاصی داشته باشد که بخواهند جلوی دست و پای خلاقیت ما را بگیرند. اما بیایید قبول کنیم که ما قرار نیست با طراحی سایت یک اثر هنری تحویل جامعه بدهیم. ما در آموزش طراحی سایت هم نمی خواهیم به شما بگوییم که طراحی شما باید چگونه باشد و قرار هم نیست دست و پای شما را برای خلاقیت ببندیم. اما هر کاری اصول خودش را دارد و خلاقیت هم در آن لازم است. شما موسیقی را در نظر بگیرید، موزیک ژانرهای مختلف با یکدیگر کاملا متفاوت هستند اما همه آن ها اصل هماهنگی ساز ها، گوشنوازی ملودی ها و فضاسازی ریتم ها را رعایت می کنند. طراحی UI هم مانند موسیقی است و در عین خلاقیت نیاز به رعایت یک سری اصول را دارد.

به این اصول به اصطلاح چهار C (Four C) می گویند که شامل موارد زیر می شوند:

  • Control: رابط کاربری باید کاملا تحت کنترل کاربر باشد و کاربر باید با آن احساس راحتی کند.
  • Consistency: استفاده از المان های معمول برای قابل پیش بینی بودن رابط کاربری تا حتی کاربر مبتدی هم به راحتی با آن کار کند. (خیر دوستان، غیر قابل پیش بینی بودن خلاقیت نیست!)
  • Comfortability: تعامل با سایت برای کاربر باید به راحت ترین شکل ممکن انجام بشود و یک تجربه لذت بخش باشد.
  • Cognitive Load: کاربر به محض ورود نباید با بمب بارانی از محتواها رو به رو بشود، محتوای سایت باید مرتب و منظم باشد و کاربر را به هدفش برساند.

در هر زمان و هر دوره ای از تاریخ که باشیم، این 4 اصل باید در طراحی سایت ما رعایت بشود و جالب اینجاست که هیچکدام از این اصول نیز دست و پای ما را برای خلاقیت بسته نگه نمی دارند.

برای طراحی UI از چه ابزارهایی استفاده کنیم؟

در دنیای امروز ابزار برای طراحی UI بسیار است ولی در حال حاضر اگر از یک آدم آگاه بپرسید ابزار خوب برای طراحی رابط کاربری یا UI چیست احتمالا با حاضر جوابی تمام به شما بگوید: هوش مصنوعی! بله درست است، هوش مصنوعی را شاید بشود یک ابزار خوب برای طراحی UI به حساب آورد اما هوش مصنوعی که کسی را تبدیل به طراح سایت نمی کند. در نتیجه ابزارهای اصلی به شرح زیر می باشند:

  • Figma: مناسب برای تصویر سازی، چیدمان اتوماتیک، طراحی استایل
  • InDesign: مناسب برای استایل سازی اتوماتیک و استفاده از فرمت های مختلف گرافیکی
  • Sketch: مناسب برای تست نمونه اولیه و استفاده از رنگ ها سمبل ها
  • Adobe XD: لازم است که درباره ادوبی عزیز اصلا حرفی بزنیم؟!
  • Balsamiq: امکانات UI بسیار، قابلیت درگ اند دراپ و ارائه خروجی در فرمت های مختلف

سخن پایانی

آیا آموزش طراحی سایت به همینجا ختم می شود؟ قطعا خیر! آیا حالا همه چیز را درباره طراحی UI می دانیم؟ باز هم خیر! آیا می دانیم که طراحی رابط کاربری یا UI چیست و چه پایه هایی دارد؟ بله اگر این مطلب را با دقت خوانده باشید حالا دیگر می دانید که این مفهوم چیست و وقت آن رسیده است که خودتان را بیشتر با آن درگیر کنید. امیدواریم که توانسته باشیم در این راه همراه شما باشیم و یادتان نرود که ما در رابطه با آموزش طراحی سایت مطالب دیگری هم در سایتمان داریم.

منبع:

coursera